21. Yüzyıl Yetkinlikleri: Geleceği Şekillendirecek Beceriler

İlk çeyreğinin son yılına adım attığımız 21. yüzyıl; sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmeler noktasında son sürat ilerliyor. Değişen ve gelişen şartlara uyum için birtakım yetkinlikler kazanmak bir tercihten ziyade bir zorunluluk hâline geldi. Bu anlamda hem Türkiye’de hem de dünyada, bireyler, geleceklerini inşa noktasında önemli katkısı olan bu yetkinlikleri kendilerine katmanın yollarını arıyor.

Peki bu yetkinlikler neler, gelin buna detaylı bir şekilde bakalım.

12 Maddede 21. Yüzyıl Yetkinlikleri

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), hazırladığı raporda, 21. yüzyıl yetkinliklerinin üç ana başlıkta toparlanabileceğinin altını çiziyor: Öğrenme becerileri, okuryazarlık becerileri ve yaşam becerileri.

OECD’ye göre bu üç ana başlık kendi içinde de alt başlıklara ayrılıyor:

Öğrenme Becerileri: Eleştirel düşünme, yaratıcılık, işbirliği ve iletişim.

Okuryazarlık Becerileri: Bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı ve dijital okuryazarlık.

Yaşam Becerileri: Esneklik, liderlik, girişim, üretkenlik ve sosyal beceriler.

Bu alt başlıklar, 21. yüzyıl yetkinliklerinin temel unsuru olan 12 maddeyi temsil ediyor.

İş Hayatının Seyrine Uyum Sağlamak İçin: Öğrenme Becerileri

İş hayatı, kendi içinde pek çok dinamik üzerinde ilerleyen bir sistemler karması. Bu anlamda başarılı bir kariyer yolculuğu hedefleyen bireylerin bu dinamiklerin gerekliliklerini yerine getirmesi büyük önem taşıyor. Öğrenme becerileri de bu gereklilikleri yerine getirme yolunda modern bir çalışma ortamına uyum sağlamak ve gelişmek için gerekli zihinsel süreçleri öğreten başlıkları içeriyor.

Eleştirel düşünme: İçinde bulunduğumuz dünyada, iyi bir profesyonelin, eleştirel düşünmeyi iş yapış şekline entegre etmemesi düşünülemez. Eleştirel düşünme, sorunları çözme noktasında önemli bir kolaylaştırıcı rolü üstleniyor.  Eleştirel düşünme için, “engelleri ortadan kaldıran ve verimliliği artıran bir mekanizma” tanımını yapabiliriz.

Yaratıcılık: Eleştirel düşünmeyi yaratıcılıkla birlikte ele almak gerekiyor. Kariyer basamaklarını tırmanmaya başlayan bir birey için yaratıcılık, konuları farklı bir bakış açısıyla ele alma ve böylece inovatif faaliyetlere imza atma becerisi anlamına geliyor. İnovasyon da bir şirketin uyum yeteneği ve genel başarısı için kritik bir anahtar...

İşbirliği: İşbirliği; birlikte çalışma, uzlaşmaya varma ve bir problemi bireysel olarak değil de grup olarak çözmeyi başarabilme süreçlerini kapsıyor. Güçlü bir işbirliğini sağlamak kolay değil; ancak işbirliği yetkinliğine sahip olmak sürdürülebilir başarıyı da beraberinde getiriyor. Burada, istekli olmak ve farklı fikirlere açık olmak kritik rol oynuyor.

İletişim: Süreçlerin doğru bir şekilde ilerlemesinin ve başarıya ulaşmanın altın anahtarı iletişim. Bireylerin ve ekiplerin birbiriyle entegre bir biçimde çalışması ancak etkili iletişimle mümkün olabiliyor. İletişimsizlik ise belirsizlik ortamını doğurabiliyor. Bu anlamda bireyler, yetkinlikliklerine doğru ve etkili iletişimi katmadan ilerlemelerinin mümkün olmayacağını bilmeliler.

Öğrenme Becerilerini Besleyen ve Büyüten Kavram: Okuryazarlık Becerileri

21. yüzyıl yetkinlikleri, bireylerin bilgiyi ve veriyi iyi anlamalarını ve yorumlamalarını gerektiriyor. Çağımızda karşı karşıya kaldığımız sonsuz bilginin güvenilirliği sorgulanırken, okuryazarlık becerileri giderek önem kazanıyor.

Bilgi okuryazarlığı: Temel bir beceri olan bilgi okuryazarlığı, bir bireye, çevrim içi veya çevrim dışı ortamda, gerçeği kurgudan nasıl ayıracağını öğretiyor. Bu ayrımın yapılmadığı durumlarda günümüzde sıkça karşılaştığımız dezenformasyon ortaya çıkıyor. Bu anlamda yapay zekâ ile birlikte giderek zorlaşan gerçek olanı anlayabilme yetisi her geçen gün önemini artırıyor.

Medya okuryazarlığı: Basında ve sosyal medyada yer alan haberlerdeki sayısız bilgi arasında doğru olanı bulmak oldukça önemli. Bu anlamda yayın organlarını ve kaynakları belirlemek, güvenilir olanlar ile olmayanlar arasında ayrım yapma pratiği olan medya okuryazarlığı da düşüncel süreçlere katkı noktasında kritik bir rol üstleniyor.

Teknoloji okuryazarlığı: Bilgisayarlar, bulut programlamalar, mobil cihazlar... Dünya için giderek daha da önemli hâle gelen bu sistemleri anlayabilmemiz çok önemli. Teknoloji okuryazarlığı, hangi sistemlerin hangi görevleri nasıl gerçekleştirdiğini anlamamız için ihtiyaç duyduğumuz temel bilgileri sağlıyor. Sonuç olarak gelişen dünyaya daha etkili bir şekilde uyum sağlayabilmenin kapısını aralıyor.  İş yapış biçimlerine yön veren teknik taraflarda önemli bir rol oynarken bireylerin geleceklerine yön veriyor.

Hem Gündelik Hayata Hem de İş Hayatına Etki Ediyor: Yaşam Becerileri

Esneklik: Bir kişinin değişen koşullara uyum sağlama yeteneği olarak tanımlayabileceğimiz esneklik, kişinin önyargılarından sıyrılıp tüm fikirlerden beslenmek üzere açık bir zihne sahip olmasını sağlıyor. Esneklik, özellikle kariyer yolculuğunda uzun vadeli başarı için olmazsa olmazlardan...

Liderlik: "Herhangi bir organizasyon içinde hedeflerin gerçekleşmesi amacıyla ekibe rehberlik etmek, yol gösterici konumda olmak" şeklinde tanımlayabileceğimiz liderlik, kariyer basamaklarının en önemli adımlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu anlamda liderlik vasfının gerektirdiği niteliklere sahip olan kişiler, ekip içindeki diğer üyelerin motivasyonunu artırmada ve yeteneklerini en üst seviyede ortaya çıkarmalarında çok önemli bir görev üstleniyor. Bu yolda liderleri en çok besleyen beceriler ise etkili karar alma ve iletişim kurma becerileri...

Girişim: Girişkenlik,  sıkça rastlanmayan ama sahip olan kişiyi de öne çıkaran bir yetenek. Bu, öğrenilmesi ve uygulanması en zor becerilerden birisi.  İş yapış şekli ve profesyonel ilerleme açısından güçlü karakterin göstergesi ve inisiyatif almaktan çekinmemek olarak karşımıza çıkıyor. Girişkenliğin etkisi, liderlik ve esneklikle beraberinde uygulandığında hem bireyin kendisi hem de paydaşları için yaratılacak etkiyi artırıyor.

Üretkenlik: 21. yüzyıl becerileri, bireylerin üretkenlik konusunda aktif olmasını gerektiriyor. Bir şirket organizasyonunda üretkenlik, başarının ve sürdürülebilirliğin anahtar faktörlerinden biri. Üretkenliği iş yapış şekline entegre etmek aynı zamanda, belirlenen hedeflere ve projelere daha hızlı ve verimli bir şekilde ulaşmayı ve zamanını iyi yönetmeyi de getiriyor.

Sosyal beceriler: Sosyal beceriler bireylerin kariyerlerinde sürdürülebilir başarıyı yakalaması için hayati önem taşıyor. Bir iş, bireyin etrafındakilerle kurduğu bağlantılar, iş arkadaşları ve diğer paydaşlarla yürüttüğü iletişim aracılığıyla güçleniyor. Doğru iletişim ağları kurmak, bazı sektörlerde diğerlerinden daha da önemli olmakla birlikte, iş yapış şekillerinde verimlilik yakalamak adına çok önemli.

Mehmet Zorlu Vakfı'ndan (MZV) 21. Yüzyıl Yetkinlikleri Programı

Mehmet Zorlu Vakfı (MZV), bireylerin, kariyerlerine 21. yüzyıl yetkinlikleriyle başlamalarını sağlayacak eğitimler aracılığıyla iş dünyası için önemli bir ihtiyaç olan nitelikli insan kaynağının gelişimine destek veriyor. Bu ideal doğrultusunda MEF Üniversitesi işbirliğiyle, 2015’ten bu yana, Prof. Dr. Erhan Erkut’un yürüttüğü MZV-MEF YetGen 21. Yüzyıl Yetkinlikleri Farkındalık Eğitimi Programı’nı hayata geçiriyor. 2015 yılında MZV bursiyerleriyle başlayan daha sonrasında ise açık çağrı ile Türkiye’nin farklı şehirlerinden gençlerle buluşan programa üniversite ve lise seviyesinde bugüne kadar 13 bine yakın öğrenci katıldı.

Program; gençlerin yalnızca akademik, teknik ve profesyonel bilgiyle değil, aynı zamanda 21. yüzyılın gerektirdiği beceri ve yetkinliklerle donanmaları için farkındalıklarının artmasına destek veriyor. Nitelikli eğitimde fırsat eşitliği ilkesiyle ücretsiz gerçekleştirilen program, pedagoji ve teknoloji yönünden gelişmiş, etkileşimi ve bireyi odağına alan bir eğitim modelini benimsiyor. Program; teknoloji okuryazarlığı, girişimcilik, liderlik, kariyer planlama, sürdürülebilirlik ve sosyal inovasyon, sunum teknikleri ve takım çalışması gibi başlıkları kapsıyor.

Zorlu Grubu yöneticileri ve yakın paydaşları, program içeriklerini desteklemek üzere, “sürdürülebilirlik ve sosyal inovasyon”, “kariyer planlama” ve “girişimcilik” derslerine katılım sağlayarak, bilgi birikimlerini katılımcılarla paylaşıyor.

Zorlu Holding Kurumsal İletişim ve Sürdürülebilirlik Genel Müdürü Şahika Özcan Ortaç, MZV-MEF YetGen 21. Yüzyıl Yetkinlikleri Farkındalık Eğitimi Programı kapsamında gerçekleştirilen sürdürülebilirlik ve sosyal inovasyon eğitimine katıldı. Ortaç; kurum içi sürdürülebilirlik uygulamaları başlığı altında, sürdürülebilirliği iş stratejisinin merkezine koyan Zorlu Holding’in Akıllı Hayat 2030 sürdürülebilirlik yaklaşımını ve bu odaktaki çalışmalarını paylaştı.

Zorlu Holding İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Anıl Oğuz, Zorlu Gayrimenkul İnsan Kaynakları Yöneticisi Başak Ede ve Vestel Kıdemli İşe Alım Uzmanı Deniz Börçek de katılımcılarla  “Öğrencilikten İş Dünyasına Geçiş” oturumuna bir araya gelerek bilgi ve deneyimlerini paylaştı, canlı yayında ve bireysel mülakat simülasyonları ile katılımcılara mülakat deneyimi fırsatı sundu.

Bununla birlikte, her yıl, Türkiye’nin farklı şehirlerinden 2 bine yakın lise ve üniversite öğrencisi, MZV-MEF YetGen Zirvesi'nde buluşuyor. Gençlerin ilham almalarını ve birbirleriyle diyalog kurmalarını destekleyen bir platform olarak organize edilen zirvede; alanında uzman, fikir önderi isimler gençlerle bir araya gelerek onların kariyer ve geleceklerine odaklanıyor. 2016 yılından bu yana15 bine yakın genç bu etkinliğe katılım sağladı.

Öğretmenler de yeni neslin yetkinlikler kazanmasında çok önemli bir role sahip. Bu farkındalıkla Zorlu Holding, Zorlu-MEF YetGen Öğretmen Eğitimi Programı’nın da destekçileri arasında yer alıyor. İlk defa 2022 yılında gerçekleşen program; gençleri geleceğe hazırlayan öğretmenlerin, öğrencilerine daha iyi önderlik ve rehberlik edebilmesi ve bu sırada yeni dünyanın ihtiyaçlarına paralel yetkinlik ve farkındalıklarının pekiştirilmesi için organize ediliyor. Üçüncü dönemini hayata geçirilen programa şu ana dek 1789 öğretmen ve öğretmen adayı katıldı.

MZV-MEF YetGen 21. Yüzyıl Yetkinlikleri Farkındalık Eğitimi Programı ve Zorlu-MEF YetGen Öğretmen Eğitimi Programı içeriklerine ulaşmak için linke tıklayabilirsiniz.